फुरसुंगी आणि परिसरातील रहिवाशांना सध्या भयंकर स्वच्छता समस्यांचा सामना करावा लागत आहे. कारण, फुरसुंगी कचरा डेपोमधून पावसामुळे सांडलेले प्रदूषित पाणी रस्त्यावरून आणि रहिवासी वस्त्यांमध्ये वाहत असून त्यामुळे गंभीर आरोग्य संकट निर्माण झाले आहे.
पावसामुळे न सडलेला आणि उघड्यावर पडलेला कचरा ओलसर होऊन कुजत आहे. त्यामुळे दुर्गंधीयुक्त व विषारी पाणी अनेक भागांत पसरत आहे. हे सांडपाणी भोसले वस्ती, पापडे वस्ती, धमाळवाडी, गंगानगर या मुख्य रहिवासी भागांतून वाहत असून पाण्यातून पसरणारे आजार, मलेरिया व डेंग्यू यासारख्या आजारांमध्ये वाढ होत आहे.
गेल्या तीन महिन्यांपासून नागरिकांनी पुणे महानगरपालिकेकडे तक्रारी करूनही कोणतीही ठोस कारवाई करण्यात आलेली नाही. फुरसुंगीतील हा कचरा डेपो उरुळी देवाचीत असून अनेक वर्षांपासून पर्यावरणीय संकट ठरला आहे.
स्थानिक नागरिकांच्या म्हणण्यानुसार, या सांडपाण्याचा प्रवाह मांजरीमार्गे मुळा-मुठा नदीत मिसळतो, ज्यामुळे नदीची पर्यावरणीय अवस्था अधिकच खराब होते. या पाण्यातील रसायने व कचऱ्याचे अंश हे नदीच्या पाण्याला घातक बनवत आहेत.
धमाळवाडीतील रहिवासी मीरा पवार म्हणतात, “आमच्या वस्तीत सगळीकडे घाण आहे. पूर्वी जिथून आपण पाणी घेत होतो, तेच पाणी आता दूषित झालंय. दर पावसाळ्यात कचरा पसरतो आणि माझी मुलं आजारी पडतात. स्वच्छ पाणी हवंय, नव्हे तर कचरा नको!”
स्थानिक स्वच्छता मोहिमेत सहभागी असलेल्या सामाजिक कार्यकर्ते संजय थोरात म्हणाले, “फुरसुंगीत साचलेल्या पाण्यातून दुर्गंधी येते आणि मच्छर वाढतात. यामुळे रोगांचा प्रसार झपाट्याने होतोय. PMC ने जलनिकासी आणि कचरा व्यवस्थापनावर तातडीने काम करण्याची गरज आहे.”
2007-08 पासून उरुळी देवाची फुरसुंगी कचरा डेपो वादग्रस्त ठरला आहे. यामध्ये 5.3 दशलक्ष मेट्रिक टन कचरा जैव उत्खननाने (बायो-मायनिंग) काढण्याचे आदेश राष्ट्रीय हरित लवादाने (NGT) दिले होते.
महानगरपालिकेने आतापर्यंत 2.1 दशलक्ष मेट्रिक टन कचरा दोन टप्प्यांमध्ये (2016 व 2021) काढला आहे. उर्वरित 3.1 दशलक्ष टन कचरा 2026 पर्यंत हटवण्याचे उद्दिष्ट ठरवले आहे. यासाठी NEERI या संस्थेची नियुक्ती निरीक्षक एजन्सी म्हणून करण्यात आली आहे.
महानगरपालिकेच्या घनकचरा व्यवस्थापन विभागाचे प्रमुख संदीप कदम म्हणाले, “सध्या अधिकाऱ्यांची टीम डेपोच्या पाहणीसाठी गेली आहे. सांडपाण्याच्या प्रमाणाची मोजणी करून सफाई, जलनिकासी व्यवस्था सुधारणे आणि परिसर निर्जंतुक करण्याचे काम हाती घेतले जाईल.”
फुरसुंगीतील कचरा डेपो हा केवळ दुर्गंधीचा नव्हे तर आरोग्याचा मोठा प्रश्न बनला आहे. स्थानिक नागरिकांनी आता संघटीत आवाज उठवून महानगरपालिका आणि शासन यांच्याकडून ठोस उपाययोजना करण्याची मागणी केली आहे.
