व्हिसा घोटाळा आणि क्रिप्टोकरन्सी फसवणूक प्रकरणात, सीबीआयने दोन आरोपींविरुद्ध इंटरपोलकडून सिल्व्हर नोटिस जारी केली आहे. या नोटिसचा उद्देश गुन्हेगारांच्या बेकायदेशीर मालमत्तेची माहिती गोळा करणे, तसेच त्यांचा माग काढणे आहे. पहिली सिल्व्हर नोटिस शुभम शौकीन या व्हिसा घोटाळ्यातील आरोपीच्या नावाने जारी करण्यात आली होती, ज्याने व्हिसा मिळवून देण्याच्या नावाखाली अर्जदारांकडून १५ ते ४५ लाख रुपयांपर्यंत लाच घेतली होती. त्याच वेळी, दुसरी सिल्व्हर नोटिस अमित मदनलाल लखनपाल यांच्याविरुद्ध जारी करण्यात आली. असा आरोप आहे की अमित मदनलालने भारतात एक अनोळखी डिजिटल चलन तयार केले आणि लोकांना गुंतवणूक करण्याचे आमिष दाखवले.
फक्त सिल्व्हर नोटिसच नाही, तर इंटरपोल अनेक प्रकारच्या नोटिसा जारी करते. जाणून घ्या, इंटरपोल म्हणजे काय, ते किती प्रकारच्या नोटिसा जारी करते आणि त्याचा अर्थ काय आहे.
इंटरपोल म्हणजे काय?
सोप्या भाषेत सांगायचे तर, इंटरपोल ही जगातील सर्वात मोठी आंतरराष्ट्रीय पोलिस संघटना आहे. १९२३ मध्ये त्याची स्थापना झाली. जगातील १९४ देश त्याचे सदस्य आहेत. कायद्याच्या मर्यादेत राहून वेगवेगळ्या देशांमधील पोलिस अधिकाऱ्यांना मदत करणे हा त्याचा उद्देश आहे. इंटरपोलचे सचिवालय सदस्य देशांना तज्ज्ञता आणि सेवा प्रदान करते.
इंटरपोल गुन्हेगार आणि गुन्हेगारींचा डेटाबेस देखील व्यवस्थापित करते. ते जगभरातील फरार व्यक्तींना फॉरेन्सिक विश्लेषण आणि शोधण्यात त्यांच्या सदस्य देशांना मदत करते. याशिवाय, ते जागतिक गुन्हेगारी नियंत्रित करण्यास मदत करते. जेव्हा एखादा सदस्य राष्ट्र माहिती मिळविण्यासाठी किंवा सूचना देण्यासाठी न्यायालयाच्या आदेशांसह इंटरपोलशी संपर्क साधतो तेव्हा इंटरपोल त्या इतर देशांना पाठवते.
रेड, ब्लू, यॅलो… किती प्रकारच्या नोटिसा आणि त्यांचा अर्थ?
कोणत्याही देशासाठी नोटिसा जारी करण्यासाठी इंटरपोल सहसा चार भाषा वापरते. यामध्ये इंग्रजी, फ्रेंच, स्पॅनिश आणि अरबी वापरल्या जातात.
- रेड नोटिस: इंटरपोल फरार व्यक्तीला शोधण्यासाठी आणि अटक करण्यासाठी ही नोटिस जारी करते. लाल नोटिसमध्ये व्यक्तीचे नाव, जन्मतारीख, राष्ट्रीयत्व आणि केस आणि डोळ्यांचा रंग, फोटो आणि बोटांचे ठसे यासारखे बायोमेट्रिक्स असू शकतात.
- यॅलो नोटिस: इंटरपोलची पिवळी नोटिस बेपत्ता व्यक्ती, अल्पवयीन मुलांना शोधण्यात मदत करते. याशिवाय, स्वतःची ओळख पटवू न शकणाऱ्यांना ओळखण्यास मदत करण्यासाठी देखील हे जारी केले जाते.
- ब्लू नोटीस: गुन्ह्यात सहभागी असलेल्या व्यक्तीची ओळख आणि त्यांच्या कारवायांविषयी अतिरिक्त माहिती गोळा करण्यासाठी ब्लू नोटीस जारी केली जाते. गेल्या वर्षी मे महिन्यात इंटरपोलने माजी पंतप्रधान एचडी देवेगौडा यांचे नातू खासदार प्रज्वल रेवण्णा यांच्यासाठी ब्लू नोटीस जारी केली होती.
- ब्लॅक नोटीस: ही नोटीस जारी करण्याचा उद्देश सदस्य देशांमध्ये अज्ञात मृतदेहांची माहिती गोळा करणे आहे. तथापि, त्याची प्रकरणे कमी आहेत.
- ग्रीन नोटीस: एखाद्या देशात गुन्हेगारी कृत्य करणाऱ्या व्यक्तीविरुद्ध गुप्त माहिती मिळविण्यासाठी ग्रीन नोटीस जारी केली जाते.
- ऑरेंज नोटीस: सार्वजनिक सुरक्षेला धोका निर्माण करणाऱ्या घटनेबद्दल, व्यक्ती, वस्तू किंवा प्रक्रियेबद्दल इशारा देण्यासाठी इंटरपोल ऑरेंज नोटीस जारी करते.
- पर्पल नोटीस: गुन्हेगारांच्या कार्यपद्धती, वापरलेली उपकरणे आणि लपण्याच्या ठिकाणाबद्दल माहिती गोळा करण्यासाठी इंटरपोल पर्पल नोटीसचा वापर केला जातो.
