भारत जगातील पाचवी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था आहे. चालू आर्थिक वर्षाच्या अखेरीस ती जगातील चौथी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था बनेल. देशाच्या अर्थव्यवस्थेला आणि सरकारच्या उत्पन्नाला चालना देण्यात दारूवरील कर महत्त्वाची भूमिका बजावतात. पण आज आपण अशा कोणत्याही गोष्टीबद्दल बोलणार नाही. आज आपण परदेशी स्कॉच आणि भारतात बनवलेल्या व्हिस्की यांच्यात सुरू असलेल्या शर्यतीबद्दल बोलू. मोठी बातमी अशी आहे की भारतीय व्हिस्की ही शर्यत जिंकत आहे. याचा अर्थ असा की भारतातील स्थानिक ब्रँडचा परिणाम आता संपूर्ण बाजारपेठेत दिसून येत आहे.
विक्रीच्या बाबतीत देशात बनवलेल्या सिंगल माल्ट व्हिस्कीने परदेशी स्कॉचला मागे टाकण्याची ही पहिलीच वेळ आहे. २०२४ मध्ये देशातील लोकांनी स्कॉचपेक्षा भारतात बनवलेल्या सिंगल माल्ट पिण्यास जास्त पसंती दिली आहे, ज्यामुळे देशी ब्रँडची विक्रीही वाढली आहे आणि स्कॉचची विक्री कमी झाली आहे. कोणता अहवाल समोर आला आहे हे देखील आम्ही सांगतो, ज्यामध्ये अशी माहिती देण्यात आली आहे.
ईटीच्या अहवालानुसार, दारू बाजारावरील संशोधनावर आधारित कंपनी आयडब्ल्यूएसआर म्हणते की २०२३ मध्ये भारतात बनवल्या जाणाऱ्या सिंगल माल्टच्या विक्रीत ७५ टक्क्यांहून अधिक वाढ झाली होती. तेव्हा स्कॉच व्हिस्कीच्या विक्रीपेक्षा फक्त ९००० नऊ लिटर केस मागे होते. २०२४ मध्ये, केवळ अंतर संपले नाही, तर सिंगल माल्ट व्हिस्की स्कॉचपेक्षा खूप पुढे गेली आहे. आयडब्ल्यूएसआरच्या मते, २०२४ मध्ये, भारतीय ब्रँडच्या विक्रीत २५ टक्क्यांहून अधिक वाढ झाली. यामुळे, ती स्कॉच व्हिस्कीच्या खूप पुढे गेली. दुसरीकडे, २०२४ मध्ये, स्कॉसच्या विक्रीत प्रचंड घट झाली आहे. माहितीनुसार, २०२० मध्ये जेव्हा कोविड देशात शिखरावर होता, त्यापेक्षा ही घट जास्त दिसून आली. अहवालात स्पष्टपणे म्हटले आहे की आता लोक स्कॉचपेक्षा भारतीय सिंगल माल्टकडे अधिक वळत आहेत.
एकाच डिस्टिलरीत बनवलेल्या व्हिस्कीला सिंगल माल्ट म्हणतात. या व्हिस्कीची चव खूपच वेगळी आहे. खास गोष्ट म्हणजे ती वेगवेगळ्या ब्रँड्सचे मिश्रण करून बनवली जात नाही. भारतातील पहिले सिंगल माल्ट ब्रँड अमृत आणि पॉल जॉन आहेत. जे सुमारे अडीच दशकांपूर्वी म्हणजेच २००० मध्ये लाँच झाले होते. गेल्या ३ वर्षांत अनेक सिंगल माल्ट बनवणाऱ्या कंपन्या उदयास आल्या आहेत. ज्यामध्ये पिकाडिली अ‍ॅग्रोचे नाव प्रमुखपणे घेता येईल. या कंपनीने इंद्री आणि कॉमेट सारखे ब्रँड लाँच केले आहेत. दुसरीकडे, रेडिको खेतान हे देखील एक अनोळखी नाव नाही. ज्याने रामपूर सिंगल माल्ट लाँच केले आहे.
अमृत डिस्टिलरीचे एमडी रक्षित जगदाळे यांनी ईटीच्या अहवालात म्हटले आहे की आता लोकांना भारतात बनवलेले सिंगल माल्ट आवडत आहे. भारतीय सिंगल माल्ट व्हिस्कीची गुणवत्ता, पॅकेजिंग आणि किंमत परदेशी स्कॉचपेक्षा खूपच चांगली आहे. हेच कारण आहे की आता लोकांना भारतात बनवलेली व्हिस्की जास्त आवडत आहे. आता लोकांना असे वाटू लागले आहे की सिंगल माल्ट स्कॉचपेक्षा चांगले आहे. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की आता लोकांकडे अधिक पर्याय आहेत. दुकानांमध्ये विक्री वाढत आहे आणि ती लष्करी कॅन्टीनपर्यंत पोहोचली आहे.
