महाकुंभाची अनेक रहस्ये आहेत, अशा गुपितांपैकी एक रहस्य म्हणजे नागा साधूं. सांसारिक आसक्तीपासून दूर राहून अध्यात्मात तल्लीन राहणे ही नागा साधूंची प्रवृत्ती आहे. नागा साधूंचे नुसते नाव ऐकले की अनेकदा सामान्य भक्तांच्या मनात अनेक प्रश्न निर्माण होतात. ते तसे का दिसतात? त्यांना थंडी का वाजत नाही? ते नक्की काय करतात? कुंभ मेळा झाल्यावर ते कुठे जातात? असे असंख्य प्रश्न आपल्यापुढे पडतात. चला आज या प्रश्नांची उत्तरं जाणून घेऊयात.
नागा साधू काय करतात?
नागा साधू हे सनातनचे सैनिक आहोत. सनातनचा विस्तार करण्यासाठी, सशक्त करण्यासाठी आणि जगभर त्याचा झेंडा फडकवण्यासाठी नागा साधूंची फौज तयार केली जाते. मग त्यांना देश-विदेशात हेर म्हणून पाठवले जाते. तिथे गेल्यावर ते सनातनी धर्म आणि संस्कृतीचा प्रचार करतो.
नागा साधू बनण्याची प्रक्रिया
नागा साधू बनण्याची प्रक्रिया खूप कठीण आहे. प्रत्येकाला नागा संन्यास दिला जात नाही. लहानपणापासून नागा तपस्वींच्या आश्रयाला आलेल्यांनाच हे दिले जाते. त्यांना अनेक प्रकारच्या कठोर अभ्यास, तपश्चर्या, ध्यान, योग आणि उपासना यातून जावे लागते. नागा संन्यासात दिगंबरा आणि श्री दिगंबरा होण्यासाठी लहानपणापासूनच दीक्षा घेतली जाते.
नागा साधूची दिनचर्या कशी असते?
नागा साधूंचा दिवस 3-30 वाजता सुरू होतो. आंघोळ वगैरे झाल्यावर ते नामजप सुरू करतात. यानंतर हवन केले जाते. या सगळ्यानंतर अभ्यासाचा कालावधी सुरू होतो. ज्यांना वाचता येत नाही ते जप करतात. याशिवाय सेवा वगैरेही करतात. आश्रमातील साफसफाईसह इतर सर्व कामेही तेच करतात. ज्यांना लिहिता वाचता येते ते धर्मग्रंथ वाचण्यात मग्न राहतात.
नागा साधू नंतर कुठे जातात?
कुंभ-महाकुंभानंतर नागा साधू थंड ठिकाणी राहायला जातात. याचे कारण म्हणजे त्यांच्या शरीरातील ऊर्जा पातळी खूप जास्त असते. यामुळे त्यांना उष्णता सहन होत नाही. म्हणूनच ते फक्त थंड ठिकाणी राहतो. ते एकतर हिमालयाच्या दिशेने जातो किंवा हिमाचल प्रदेशातील उंच ठिकाणी जातात, जिथे खूप थंडी असते. मग कधी मोठी जत्रा, मेळे भरले की ते तिथे पोहचतात. नाहीतर ते डोंगरावरील गुहेत राहून ध्यान करतात.
